Herdersmat is een van de eerste combinaties die je als beginnend schaker leert om een partij snel te winnen. Door op het oog nog niet eens zulke onlogische zetten uit te voeren kun je bij grote onachtzaamheid van jouw tegenstander de wedstrijd in 4 zetten winnend beëindigen door hem mat te zetten. In dit artikel leer je hoe je de herdersmat uit kunt voeren, en ook hoe je hem kunt voorkomen, kortom alles wat je wil weten over de herdersmat.
De zettencombinatie van het herdersmat
Het herdersmat wordt uitgevoerd door wit. De speler maakt gebruik van de zwakste plek in de beginopstelling van het schaakspel, de pion op veld f7. Wit speelt in de beginstelling op het schaakbord achtereenvolgens de zetten e2-e4, Lf1-c4, Dd1-h4 en Dxf7 schaakmat. Natuurlijk mag zwart ook nog zetten spelen en hij heeft een heel arsenaal aan zetten die deze combinatie tegengaan. Daarom komt dit ook eigenlijk alleen voor bij beginnende schakers die nog onbekend zijn met een logische opbouw van een schaakpartij.
Bekijk ook eens dit filmpje om een voorbeeld van het herdersmat te zien, en ook te leren hoe je dit goed kunt voorkomen als je met de zwarte stukken speelt. In drie minuten weet je alles wat je nodig hebt om niet meer in deze beginners truc te trappen.
Een nog snellere mat: het gekkenmatje
Er is nog een snellere manier om de partij via schaakmat te verliezen: het gekkenmat of ook wel narrenmat. Dit is de snelst mogelijke manier om in een schaakpartij mat te zetten, en dit vereist dat wit zijn koning zeer kwetsbaar maakt. Hierdoor kan zwart op zijn tweede (!) zet al schaakmat kan zetten. Wit moet hier bewust slechte zetten voor doen, en dus spreken we van een hulpmat.
Bij het gekkenmat wint zwart doordat wit volledig onlogische beginzetten uitvoert. De zettencombinatie is f2-f3, e7-e5, g2-g4, Dd8-h4 schaakmat. Wit speelt zijn koningsvleugel opzichtig open, zonder zijn stukken te ontwikkelen. Zwart maakt met het gekkenmatje hier handig gebruik van. Aangezien deze beginzetten van wit nog onlogischer zijn dan bij het herdersmatje komt het gekkenmatje nog minder vaak voor.
Heb jij een partij wel eens binnen enkele zetten gewonnen via schaakmat?
Het herdersmat en het gekkenmatje zijn 2 vormen van schaakmat waarmee je een partij snel wint (of verliest). Maar er zijn nog wel meer manieren waarop een partij in een klein aantal zetten kan eindigen. Elke beginner wordt wel eens verrast door snel mat te komen te staan, of krijgt juist de mogelijkheid om te winnen voor beginners. Ken jij nog andere snelle manieren om iemand schaakmat te zetten en heb je deze weleens op het schaakbord gehad? Laat het met weten via de reacties.