De K-factor

Ben je als schaker fanatiek bezig je rating te verhogen dan zul je zeker bekend zijn met de k-factor. Dit getal zorgt er namelijk voor dat jouw rating snel kan dalen of zakken. Ben je meer van het gedurfde schaakspel en maakt jouw rating je niet zoveel uit dan zul je bij de k-factor een heel ander gevoel hebben. Dit gevoel bestaat uit 3 letters, omschrijft ook wel het vrouwelijk geslachtsdeel op een minder vrouwvriendelijke manier en komt vooral tot uiting als je een mooie pot schaak speelt en dan net op het moment dat het erom gaat een blunder maakt. Wil je daar iets over kwijt schrijf dan je frustraties hier van je af. In dit artikel beschrijf ik de ratingvariant van de k-factor.

De k-factor is van invloed op jouw schaakrating

Speel je een schaakpartij waarbij de uitslag aan de ratingcommissie van de schaakbond wordt doorgegeven dan wordt op de uitslag een formule losgelaten die bepaalt hoe goed of slecht het resultaat voor je was. Zonder in statistieken te blijven hangen komt het ruwweg neer op:

Nieuwe rating = jouw oude rating +( werkelijke score  – de verwachte score) * de k-factor

Jouw oude rating weet je. Jouw verwachte score wordt statistisch bepaald. Hoe hoger jouw rating is ten opzichte van jouw tegenstander, hoe groter de kans is dat je zou winnen en als jouw tegenstander een hogere rating heeft geldt dat natuurlijk andersom. Hebben je tegenstander en jij dezelfde rating dan is deze 50%. De k-factor is een waarde, die afhangt van de ratingrange waarbinnen jouw huidige rating valt. Heb je een rating tussen 0 en 2100 dan is deze 25. Is deze factor hoger dan 2100, maar lager dan 2400 dan is deze afhankelijk van de sterkte van jouw tegenstander en boven de 2400 is dit 10. Een voorbeeld:

Je hebt een rating van 1800. Je speelt tegen iemand van 1900. Jouw verwachte score is daarmee 0,3 (ofwel je zou in 30% van de onderlinge partijtjes winnen). Je wint. Gefeliciteerd natuurlijk, maar wat wordt dan je nieuwe rating:

1800 + (1 – 0,3) * 25 = 1818.

Jouw rating zou daarmee stiigen naar 1818. De rating van jouw tegenstander zou daarmee dalen naar:

1900 + (0 – 0,7 (de kans is 70% dat hij zou winnen)) * 25 = 1882.

Je ziet dat jouw ratingwinst gelijk is aan het ratingverlies van jouw tegenstander.

Maar wat als jouw tegenstander een snel in rating stijgende jeugdspeler is?

Het kan natuurlijk zijn dat jouw tegenstander op papier een veel lagere rating heeft dan zijn of haar werkelijke speelsterkte. Dat gebeurt vaak bij jeugdspelers. De kans dat je dan wint wordt veel gunstiger ingeschat dan daadwerkelijk het geval is. In principe is dat vervelend, maar niets aan te doen. Alleen als de speler in kwestie minder dan 75 partijen heeft gespeeld vindt er een correctie op de kfactor plaats.

De vraag die bij mij opkomt nu ik dit stuk geschreven heb is in hoeverre jij je in jouw schaakpartijen laat (af)leiden door de rating van jouw tegenstander? Speel jij anders als je weet dat iemand, in ieder geval op papier, veel sterker of juist veel zwakker is. Wil je meer weten over de kfactor en hoe jouw rating wordt bepaald. Lees dan even verder op de site van de Schaakbond.